Udzielenie gwarancji następuje przez złożenie oświadczenia gwarancyjnego, które określa obowiązki gwaranta i uprawnienia kupującego w przypadku, gdy rzecz sprzedana nie ma właściwości określonych w tym oświadczeniu. Oświadczenie gwarancyjne może zostać złożone w reklamie. Brak tego rodzaju oświadczenia to brak gwarancji w rozumieniu przytoczonego przepisu prawa cywilnego. Tym samym należy wiedzieć, że nie ma obowiązku udzielania kupującemu gwarancji ani przez producenta, ani sprzedawcę.
Niemniej jednak w praktyce zobowiązanie udzielenia gwarancji jest często eksponowane, a okres gwarancji stanowi dość istotny czynnik marketingowy i promocyjny dla nabywcy. Ten element umowy bardzo często decyduje o zakupie danego produktu. Czy zawierając umowę, znamy warunki i skutki udzielania gwarancji ?
Gwarancja oznacza każde zobowiązanie sprzedawcy lub producenta wobec konsumenta, podjęte bez dodatkowej opłaty, aby zwrócić zapłaconą cenę lub wymienić, naprawić czy potraktować w inny sposób towary konsumpcyjne, jeśli nie spełniają one specyfikacji określonej w oświadczeniu gwarancyjnym lub odpowiedniej reklamie. Jest to definicja gwarancji zaczerpnięta z dyrektywy europejskiej nr 1999/44/WE.
Tym samym oświadczenie o udzieleniu gwarancji, musi określać obowiązki gwaranta i uprawnienia kupującego w przypadku, gdy właściwość sprzedanego towaru nie odpowiada właściwości wskazanej w tym oświadczeniu. Są jednak często oświadczenia, które nie kształtują obowiązków gwaranta, tj. takie które nie są uważane za gwarancję, chociaż mogą robić takie „wrażenie”. W tym znaczeniu nie stanowi gwarancji reklama, w której zawiera się informacja o wieloletniej gwarancji czasem nawet nazywanej szumnie „gwarancją wieczystą”, jeżeli ta reklama czy inny dokument, jednocześnie nie zawiera precyzyjnego wskazania okresu i obowiązków gwaranta. Także faktura dokumentująca sprzedaż nie jest dokumentem gwarancyjnym, ponieważ nie określa obowiązków rzekomego gwaranta względem kupującego.
Gwarancja nie wyłącza jednocześnie przewidzianych prawem uprawnień z tytułu tzw. niezgodności towaru z umową. Jeżeli zatem pomimo zapewnień przedsiębiorcy, kupujący nie może liczyć na to dodatkowe zabezpieczenie jego interesów, wówczas otwiera się droga do dochodzenia zgodności towaru z umową.
Publiczne zapewnienia sprzedawcy, producenta lub jego przedstawiciela dotyczące towaru kształtują niewątpliwie określone oczekiwania po stronie kupujących i dlatego mają wpływ na ocenę ewentualnej niezgodności towaru z umową.
Odróżnić należy jednak gwarancję od ustawowej odpowiedzialności sprzedawcy z tytułu niezgodności towaru z umową. Gwarancja w istocie jest umową związaną z samą sprzedażą i tym samym może kształtować niemal dowolnie prawa i obowiązki stron, a także inne warunki gwarancji, jak np. jej okres. Okazuje się często, że warunki gwarancji są dla kupujących korzystniejsze aniżeli prawa przewidziane z tytułu niezgodności towaru z umową. Bywa jednak też odwrotnie, gdyż to wystawca gwarancji określa uprawnienia kupującego, a także kolejność realizacji określonych uprawnień z gwarancji.
Kupujący konsument może jednak dowolnie wybrać, z jakich uprawnień chce skorzystać, czy z przewidzianych gwarancją, czy ustawą o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej.
Trzeba też wiedzieć, że karta gwarancyjna jako wzorzec umowny podlega kontroli z punktu widzenia istnienia niedozwolonych postanowień umownych w obrocie konsumenckim (art. 3851-3853 K.c.). Przykładem skuteczności takiej kontroli jest stwierdzenie w jednym z wyroków Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, iż zapis w dokumencie gwarancji zastrzegający, że w przypadku uznania reklamacji gwarant nie ponosi odpowiedzialności za koszty związane z demontażem, montażem, transportem towaru oraz utraconymi korzyściami, może być uznany za naruszający te przepisy (i z mocy prawa nieważny).
A zatem sprawdzajmy, czy obiecywana gwarancja jest nam faktycznie udzielona i w jakiej formie. Analizujmy zawsze treść gwarancji w taki sam sposób, jak analizujemy samą umowę, aby wiedzieć w razie konieczności skorzystania z tej gwarancji, jakie przyznano nam w niej prawa. Pamiętajmy też o zachowaniu dokumentu, z którego wynika ta gwarancja tak samo jak i dokumentu księgowego (faktury, paragonu), który umożliwi nam udowodnienie kiedy i gdzie dany towar zakupiliśmy.